Από την έναρξη του συριακού εμφυλίου πολέμου, το 2011, το ενδεχόμενο να πυροδοτηθεί ευρύτερη περιφερειακή σύγκρουση με εμπλοκή του Ισραήλ και του Ιράν απασχολούσε όλους τους πρωταγωνιστές του δράματος. Από χθες, η διάχυτη ανησυχία μετατράπηκε σε χειροπιαστή απειλή. Για πρώτη φορά σ’ αυτά τα επτά χρόνια, ισραηλινό, μαχητικό αεροσκάφος F-16 συνετρίβη υπό τα πυκνά πυρά της συριακής αεράμυνας. Το αεροαπλάνο κατέπεσε στην κοιλάδα Γεζερέλ, στο βόρειο Ισραήλ. Οι δύο πιλότοι του πρόλαβαν να το εγκαταλείψουν και έπεσαν με αλεξίπτωτα κοντά στη λίμνη της Τιβεριάδας, για να μεταφερθούν σε νοσοκομείο.
Σύμφωνα με τον ισραηλινό στρατό, αφορμή για το θερμό επεισόδιο στάθηκε πτήση ιρανικού, μη επανδρωμένου αεροσκάφους (drone), που είχε εκτοξευθεί από συριακό έδαφος, πάνω από ισραηλινά εδάφη. Σειρήνες άρχισαν να ηχούν στην κοιλάδα Μπετ Σεάν, καθώς επιστρατεύθηκαν αεροσκάφη και πύραυλοι Patriot για να το αναχαιτίσουν. Τελικά, ελικόπτερο Απάτσι έπληξε το drone , το οποίο κατέπεσε στα κατεχόμενα υψώματα του Γκολάν και κατασχέθηκε από τους Ισραηλινούς. Στη συνέχεια, ισραηλινά F-16 έπληξαν τη βάση εκτόξευσης των ιρανικής κατασκευής drones, κοντά την Παλμύρα της κεντρικής Συρίας. Στη διάρκεια αυτής της επιχείρησης συνετρίβη το ισραηλινό F-16 καθώς η απάντηση της συριακής αεράμυνας ήταν άμεση.
Η άμεση ανησυχία αφορούσε το ενδεχόμενο να υπάρξει συνέχεια στο θερμό επεισόδιο και να εκδηλωθεί ευρύτερη στρατιωτική σύγκρουση ανάμεσα στο Ισραήλ και τη Συρία ή και το Ιράν. Ο Ισραηλινός υπουργός Μπέντζαμιν Νετανιάχου συνεκάλεσε σύσκεψη των ανώτατων αξιωματούχων εθνικής ασφάλειας, ενώ ο υπουργός Άμυνας Αβιγκντόρ Λίμπερμαν είχε διαβουλεύσεις με τους επιτελείς του στο ισραηλινό Πεντάγωνο.
Ακολούθησε και δεύτερο κύμα αεροπορικών επιδρομών του Ισραήλ, που έπληξαν 12 στόχους, μεταξύ των οποίων τρεις εγκαταστάσεις της συριακής αεράμυνας και τέσσερις ιρανικού στόχους επί συριακού εδάφους, πάντα σύμφωνα με τον ισραηλινό στρατό. Η Δαμασκός έκανε λόγο για «επίθεση του Ισραήλ» κατά της Συρίας και κρατικά μέσα ενημέρωσης ανέφεραν και νέα ισραηλινά πλήγματα επί συριακού εδάφους, χωρίς να δώσουν περισσότερες πληροφορίες.
Φόβοι ευρύτερης σύρραξης
Το τελευταίο διάστημα, το Ισραήλ προειδοποιούσε για αυξημένη ιρανική παρουσία στην περιοχή, κοντά στα ισραηλινά σύνορα με Συρία και Λίβανο. Τις ανησυχίες ήρθε να επιτείνει ο εκπρόσωπος Τύπου το ισραηλινού στρατού, ταξίαρχος Ρόνεν Μανέλις, ο οποίος κατέστησε το Ιράν άμεσα υπεύθυνο για τις εξελίξεις. «Πρόκειται για σοβαρή, ιρανική επίθεση σε ισραηλινό έδαφος. Το Ιράν σύρει την περιοχή σε μια περιπέτεια με αβέβαιη έκβαση», δήλωσε ο Ισραηλινός αξιωματούχος.
Στα επτά χρόνια του χαώδους πολέμου στη Συρία, το Ισραήλ έχει κατ’επανάληψη πλήξει στόχους, κατά κύριο λόγο της φιλοϊρανικής οργάνωσης του Λιβάνου Χεζμπολάχ, επίλεκτες δυνάμεις της οποίας μάχονται στο πλευρό του Σύρου προέδρου Μπασάρ Άσαντ. Στο πιο σοβαρό επεισόδιο, οι Ισραηλινοί έπληξαν εγκαταστάσεις των συριακών ενόπλων δυνάμεων, στη Δαμασκό. Ωστόσο η συντριβή ενός ισραηλινού F-16 στη Συρία ύστερα από εκτεταμένη επιδρομή της ισραηλινής αεροπορίας, βαθιά στη συριακή ενδοχώρα, αποτελεί σοβαρή κλιμάκωση της αντιπαράθεσης.
Η κυβέρνηση Νετανιάχου έχει προειδοποιήσει κατ΄επανάληψη ότι η δράση του Ιράν και της Χεζμπολάχ κοντά στα ισραηλινά σύνορα αποτελεί «κόκκινη γραμμή» και ότι δεν θα ανεχθεί μια μόνιμη, ιρανική παρουσία στα συριακά εδάφη. Η ισραηλινή ιστοσελίδα για θέματα άμυνας και ασφάλειας DEBKA αναφέρει ότι από τον περασμένο Νοέμβριο το Ιράν έχει δημιουργήσει μόνιμη βάση στη Συρία και ότι πρόσφατα εφοδίασε το συριακό στρατό και τις μονάδες της Χεζμπολάχ με τα πιο εξελιγμένα ιρανικά drones Mohajer 6, τα οποία, πέραν της συλλογής πληροφοριών, μεταφέρουν «έξυπνες» βόμβες, μεγάλης ακρίβειας.
Σε κάθε περίπτωση, το θερμό επεισόδιο μεταξύ Ισραήλ- Συρίας προσθέτει άλλο ένα μέτωπο στον ήδη εφιαλτικά περίπλοκο πόλεμο, όπου όλοι πολεμούν εναντίον όλων. Την περασμένη εβδομάδα, οι Αμερικανοί βομβάρδισαν δυνάμεις που πολεμούσαν στο πλευρό του Άσαντ εναντίον των Κούρδων στο Ντέιρ αλ Ζορ, εγείροντας βάσιμες ανησυχίες για το ενδεχόμενο θερμού επεισοδίου με τις ρωσικές δυνάμεις που βρίσκονται στην περιοχή. Εξ άλλου, ανοιχτό είναι πάντα το ενδεχόμενο σύγκρουσης ανάμεσα στους δύο ΝΑΤΟϊκούς συμμάχους, ΗΠΑ και Τουρκία, εάν ο Ταγίπ Ερντογάν επιμείνει να στείλει το στρατό του, από το Αφρίν, όπου επιχειρεί εναντίον των Κούρδων, στο Μαντζίμπ, γύρω από το οποίο βρίσκονται περί τους 2.000 Αμερικανοί στρατιωτικοί «σύμβουλοι». Στο φως όλων αυτών των εξαιρετικά δυσοίωνων εξελίξεων, η πολιτική επίλυση του συριακού προβλήματος ποτέ δεν ήταν περισσότερο αναγκαία, αλλά και ποτέ δεν φαινόταν τόσο μακρινή.