Όπου κι αν στεκόσουν φέτος το καλοκαίρι, ένα ήταν το κομμάτι που θα έφτανε στα αυτιά σου από τα κοντινότερα ηχεία: το «Despacito».Στην χώρα μας παίχτηκε μαζικά στο ραδιόφωνο, ακόμη και σε ειδησεογραφικές εκπομπές, ακούστηκε από beach bars μέχρι και σε πανηγύρια, ενώ έγινε και βίντεο-παρωδία στην γλώσσα μας, αποκτώντας viral διαστάσεις. Το φαινόμενο όμως δεν είναι αποκλειστικά ελληνικό, καθώς η ελαφρώς αμερικανοποιημένη εκδοχή του κομματιού των Πουερτορικανών Luis Fonsi και Daddy Yankee μαζί με τον Justin Bieber, κατάφερε να φτάσει στο νούμερο ένα των charts σε πάνω από 50 χώρες. Παράλληλα έγινε μόλις το τρίτο ισπανόφωνο τραγούδι που φτάνει στην κορυφή του Hot 100 του Billboard, μετά την διασκευή των Los Lobos στο "La Bamba" του Ritchie Vallens το 1987 και το χορευτικό remix των Bayside Boys στο "Macarena" του Los del Rio το 1996, παραμένοντας εκεί για 16 ολόκληρες εβδομάδες, δηλαδή για όλο το καλοκαίρι και λίγο παραπάνω, ισοφαρίζοντας το ρεκόρ της Mariah Carey το 1995 με το "One Sweet Day". Τελειώνοντας με τα νούμερα, το "Despacito" είχε καταφέρει ήδη μέχρι τα μέσα του καλοκαιριού να σπάσει δύο ρεκόρ της σύγχρονης μουσικής πραγματικότητας: το επίσημο βίντεο έγινε το πρώτο που ξεπερνάει τα 3 δισεκατομμύρια views στο YouTube και το τραγούδι ήταν αυτό με τα περισσότερα streams παγκοσμίως σε όλες τις πλατφόρμες, φτάνοντας στο εντυπωσιακό νούμερο των 4,6 δις streams.
Πού οφείλεται όμως αυτή η ανεπανάληπτη επιτυχία; Η εύκολη εξήγηση θέλει το "Despacito" να συγκεντρώνει όλα εκείνα τα χαρακτηριστικά που χρειάζεται ένα pop κομμάτι για να γίνει καλοκαιρινό χιτάκι. Ένα ανεβαστικό ρυθμό, ένα ρεφρέν που σου κολλάει στο μυαλό και δεν λέει να φύγει με τίποτα, και σε ένα άρθρο στην Guardian το χαρακτήρισαν εύστοχα ως «το τραγούδι που συνοδεύει το ένατο ποτήρι κρασί δίπλα στην πισίνα». Σε μία πιο επιστημονική προσέγγιση, ο καθηγητής μουσικολογίας Wayne Marshallαναφέρει στο Vulture πως η συνταγή της επιτυχίας βασίζεται κυρίως σε μία διαδοχή τεσσάρων συγχορδιών, η οποία τα τελευταία χρόνια χρησιμοποιείται κατά κόρον σε διάφορες τεχνικές σύνθεσης -από «χρυσά» pop hits ( π.χ το "Poker Face" της Lady Gaga, το "Love The Way You Lie" του Eminem) μέχρι επικά soundtracks ταινιών (πχ «Μονομάχος», «Πειρατές της Καραϊβικής» κ.α). Περισσότερο από όλα όμως το "Despacito" αποτελεί την κορύφωση μίας γρήγορα αναπτυσσόμενης τάσης της μουσικής βιομηχανίας: αυτή της στροφής προς τραγούδια με ισπανόφωνο στίχo και pop- reggeaton μουσική, ένα στυλ που συνδυάζει latin pop με reggae και hip-hop. Τον τελευταίο καιρό τα latin κομμάτια χαλάνε κόσμο στα charts όλου του κόσμου.
Στην σημερινή Αμερική, όπου βασιλεύει η ξενοφοβία και ο ρατσισμός απέναντι στις μειονότητες, η απόλυτη κυριαρχία ενός κομματιού στα ισπανικά και η καθολική του αποδοχή από ραδιόφωνα και πολίτες, είναι μία μικρή νίκη στο όνομα της διαφορετικότητας.
Οι ρομαντικές ψυχές κάνουν λόγο για την επιστροφή της λατινογενούς μουσικής παράδοσης σε μία πιο σύγχρονη μορφή και επικαλούνται τις νοσταλγικές ανακυκλώσεις που κάνουν τα μουσικά ρεύματα, όπως λ.χ 20 χρόνια πριν, όταν το "Macarena" προκαλούσε υστερία παγκοσμίως και έδινε ευκαιρίες για διεθνή καριέρα σε Λατίνους pop stars, όπως τον Ricky Martin, τον Enrique Iglesias, την Jennifer Lopez και την Christina Aguilera. Η αλήθεια όμως είναι περισσότερο κυνική. Αν παρατηρήσει κανείς τα βρετανικά και τα αμερικάνικα charts, θα συνειδητοποιήσει πως είναι γεμάτα τόσο από ισπανόφωνα κομμάτια που φιλοδοξούν να γίνουν το επόμενο "Despacito", όπως π.χ το "Mi Gente" του Κολομβιανού σταρ στην χώρα του, J Balvin σε συνεργασία με τον Γάλλο DJ Willy William, όσο και από αγγλόφωνα τραγούδια που δανείζονται πολλά στοιχεία από το συγκεκριμένο, «εξωτικό» στυλ, όπως π.χ το "Shape Of You" του Ed Sheeran. Τα μεγάλα αφεντικά της μουσικής βιομηχανίας έχουν εντοπίσει το αναξιοποίητο κενό και τις δυνατότητες εκμετάλλευσης της ισπανόφωνης αγοράς, προσπαθώντας να διεισδύσουν σε αυτή με τον πιο αποτελεσματικό τρόπο.
Πέρα όμως από τα στρατηγικά παιχνίδια των μεγάλων μουσικών εταιρειών, υπάρχει κι ένα πιο ρομαντικό συμπέρασμα που μπορεί να βγει από αυτό το success story. Στην σημερινή Αμερική, όπου βασιλεύει η ξενοφοβία και ο ρατσισμός απέναντι στις μειονότητες, η απόλυτη κυριαρχία ενός κομματιού στα ισπανικά και η καθολική του αποδοχή από ραδιόφωνα και πολίτες, είναι μία μικρή νίκη στο όνομα της διαφορετικότητας. Όπως είπε κι o ίδιος ο πρωταγωνιστής της ιστορίας, Luis Fonsi: «με όλα αυτά που συμβαίνουν στους Latinos της Αμερικής, το να τραγουδάς στα Ισπανικά, είναι επαναστατικό». Όσο παράδοξο κι αν μοιάζει τελικά, το "Despacito" ίσως και να αποτελεί μέχρι στιγμής, το πιο ανατρεπτικό pop φαινόμενο στην σκοτεινή Αμερική του Trump.
