Πέντε 24ωρα θα έχει στη διάθεσή της η ελληνική διαπραγματευτική ομάδα για να κλείσει όλες τις εκκρεμότητες με τους επικεφαλής των θεσμών και να φτάσει στο Eurogroup της επόμενης Δευτέρας με ένα υπογεγραμμένο κείμενο τεχνικής συμφωνίας (staff level agreement).
Αν αυτό συμβεί, μέσα στον Δεκέμβριο θα ψηφιστεί -μαζί με τον προϋπολογισμό του 2018- ένας ακόμη μνημονιακός νόμος ώστε στο Eurogroup του Ιανουαρίου να συνταχθεί το αναθεωρημένο μνημόνιο και το κείμενο συμμόρφωσης (compliance report) και να αρχίσει η αντίστροφη μέτρηση για την εκταμίευση της επόμενης δόσης ύψους τουλάχιστον 5,5 δισ. ευρώ.
Για να φτάσουμε, όμως, μέχρι εκεί θα πρέπει να κλείσουν και τα περίπου 70 προαπαιτούμενα που παραμένουν αυτή τη στιγμή ανοικτά.
Και μπορεί ο αριθμός να φαίνεται πολύ μεγάλος, ωστόσο, τόσο οι εκπρόσωποι των θεσμών όσο και η ελληνική διαπραγματευτική ομάδα γνωρίζουν ότι οι δύσκολες εκκρεμότητες είναι εξαιρετικά συγκεκριμένες.
Από τη στιγμή που έκλεισε η συμφωνία για τον προϋπολογισμό του 2018, τα σημαντικά μέτωπα που απομένουν είναι τα εξής: Ελληνικό, ηλεκτρονικοί πλειστηριασμοί, κοινωνικά επιδόματα και ενεργειακά.
Στην υπόθεση του Ελληνικού όλα εξαρτώνται από την υπογραφή του Προεδρικού Διατάγματος που περιμένει η κατασκευάστρια εταιρεία, καθώς από αυτό θα εξαρτηθεί η τελική επιφάνεια δόμησης και τα ύψη των κτηρίων.
Στους ηλεκτρονικούς πλειστηριασμούς οι επικεφαλής των θεσμών θέλουν να δουν αποτέλεσμα από την πρώτη κιόλας ημέρα συζητήσεων στην Αθήνα, ενώ έχουν διαμηνύσει σε όλους τους τόνους ότι δεν θα δεχθούν καμία αναβολή στο συγκεκριμένο θέμα, καθώς συνδέουν με τους πλειστηριασμούς την κεφαλαιακή επάρκεια των τραπεζών και το μέλλον της ελληνικής οικονομίας.
Όσον αφορά τα ενεργειακά, η ελληνική πλευρά φέρεται να έχει αποδεχτεί την αποεπένδυση του 40% του λιγνιτικού δυναμικού της ΔΕΗ, ΔΕΗ κάτι που θα γίνει με την πώληση δύο μονάδων στη Μεγαλόπολη και ενδεχομένως και των μονάδων στη Φλώρινα.
Αυτό που θα διαπραγματευθεί η ελληνική πλευρά είναι η αναβολή του market test για τον Ιανουάριο ή τον Φεβρουάριο του επόμενου έτους, η παράταση ζωής των μονάδων σε Αμύνταιο και Καρδιά, αλλά και η μείωση των ποσοτήτων λιγνίτη και υδροηλεκτρικής ισχύος που θα πρέπει να παραχωρηθούν σε τρίτους μέσω των δημοπρασιών.
Η ατζέντα του επόμενου Eurogroup
Η πορεία προόδου της τρίτης αξιολόγησης του ελληνικού προγράμματος εκτιμάται ότι θα είναι από τα κορυφαία θέματα στην ατζέντα του Eurogroup της 4ης Δεκεμβρίου. Η ατζέντα του συμβουλίου θα οριστικοποιηθεί στο σημερινό Euro Working Group, μαζί με τις οδηγίες που θα δοθούν στα κλιμάκια των θεσμών τα οποία θα ξεκινήσουν την επόμενη μέρα τις διαπραγματεύσεις στην Αθήνα. Ωστόσο, προς το παρόν η Ελλάδα δεν σχεδιάζεται να οριστεί ως θέμα προς απόφαση, αλλά ως μία ακόμη αποτίμηση προόδου των διαπραγματεύσεων, καθώς παραμένουν προς διευθέτηση μεγάλα «αγκάθια».
Σε κάθε περίπτωση, η ημερήσια διάταξη της επόμενης συνεδρίασης του Εurogroup θα είναι ιδιαίτερα φορτωμένη. Δηλαδή, ο χρόνος που θα αφιερωθεί στην Ελλάδα δεν θα είναι μεγάλος, που σημαίνει ότι όλα θα πρέπει να έχουν συμφωνηθεί με τους θεσμούς, ώστε οι υπουργοί να επικυρώσουν τη συμφωνία σε τεχνικό επίπεδο. Ούτως ή άλλως η πολιτική ολοκλήρωση της αξιολόγησης θα γίνει στις αρχές του επόμενου χρόνου, πιθανότατα μέχρι το Εurogroup της 22ας Ιανουαρίου, ώστε να εγκριθεί και η επόμενη δόση του προγράμματος.
Η επόμενη συνεδρίαση των υπουργών Οικονομικών της Ευρωζώνης, στις 4 Δεκεμβρίου, θα αφιερωθεί κυρίως στην προετοιμασία της συζήτησης για την εμβάθυνση της ΟΝΕ, που θα γίνει σε επίπεδο Ευρωπαίων ηγετών στις 15 Δεκεμβρίου. Η σύσταση Ευρωπαϊκού Νομισματικού Ταμείου και η πρόβλεψη προϋπολογισμού στην Ευρωζώνη είναι τα δύο βασικά θέματα για τα οποία προωθούνται αποφάσεις μέχρι τον Ιούνιο του 2018. Το δεύτερο μεγάλο θέμα είναι η εκλογή του νέου προέδρου που τον Ιανουάριο θα διαδεχθεί τον Γερούν Ντέισελμπλουμ, ενώ οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να υποβάλουν την υποψηφιότητά τους μέχρι το τέλος Νοεμβρίου.
Θετικά μηνύματα Ρέγκλινγκ για την έκβαση της αξιολόγησης
Tην άποψη ότι εάν η ελληνική κυβέρνηση συνεχίσει στο ίδιο πλάνο των μεταρρυθμίσεων, η τρίτη αξιολόγηση θα κλείσει ομαλά και η εκταμίευση της δόσης πιθανότατα να εγκριθεί στις αρχές του 2018, εξέφρασε ο γενικός διευθυντής του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας, Κλάους Ρέγκλινγκ, σε συνέντευξη που παραχώρησε στην εφημερίδα «Handelsblatt».
«Είναι γεγονός πως στις δύο προηγούμενες αξιολογήσεις υπήρξαν σημαντικές καθυστερήσεις, αλλά είμαστε ενθαρρυμένοι από την προπαρασκευαστική δουλειά που έχουν κάνει οι ελληνικές αρχές για την τρίτη αξιολόγηση» είπε ο κ. Ρέγκλινγκ απαντώντας σε σχετική ερώτηση αναφορικά με το εάν η τρίτη αξιολόγηση θα κλείσει ομαλά καθώς έχουν προηγηθεί μεγάλες καθυστερήσεις στις δύο προηγούμενες. Όπως είπε, «ο ESM και οι υπόλοιποι θεσμοί θα βρεθούμε στην Αθήνα την ερχόμενη Δευτέρα και θα στείλουμε σχετική αναφορά στους υπουργούς Οικονομικών της Ευρωζώνης η οποία θα απασχολήσει το Eurogroup της 4ης Δεκεμβρίου. Εάν η Αθήνα συνεχίσει την καλή δουλειά, η τρίτη αξιολόγηση θα κλείσει ομαλά και η έγκριση για την επόμενη εκταμίευση είναι πιθανό να δοθεί στις αρχές του 2018».
Σε ερώτηση αναφορικά με το ποσό που έχει διατεθεί για την αναχρηματοδότηση των ελληνικών τραπεζών, ο επικεφαλής του ESM σημείωσε ότι «επικρατεί ικανοποίηση για το γεγονός ότι οι αναχρηματοδοτικές ανάγκες των ελληνικών τραπεζών ήταν τελικά πολύ μικρότερες και χάρη στην καλή δημοσιονομική δουλειά που έχει γίνει το ποσό που έχει απαιτηθεί είναι πολύ μικρότερο των 86 δισ. ευρώ που είχαν υπολογιστεί».
Μέχρι σήμερα ο ESM έχει διαθέσει 40 δισ. ευρώ και θα διατεθούν περαιτέρω κεφάλαια μέχρι το τέλος του προγράμματος τον Αύγουστο του 2018. «Είμαστε πολύ χαρούμενοι που χάρη στις πολύ μικρότερες ανάγκες για την ανακεφαλαιοποίηση των ελληνικών τραπεζών και τις καλές δημοσιονομικές επιδόσεις της Ελλάδας το ποσό των χρημάτων που θα χρειαστούν αναμένεται να είναι σημαντικά χαμηλότερο του ανώτατου ορίου των 86 δισ. ευρώ που προβλέπει το πρόγραμμα του ESM.
Μέχρι στιγμής, ο ESM έχει εκταμιεύσει περίπου 40 δισ. ευρώ και θα γίνουν και άλλες εκταμιεύσεις έως το τέλος του προγράμματος, τον Αύγουστο του 2018, όμως συνολικά όλες μαζί θα είναι σαφώς μικρότερες των 86 δισ. ευρώ. Επιπλέον, το Eurogroup υπέδειξε τον Μάιο του 2016 ότι ορισμένα από τα χρήματα που δεν θα χρησιμοποιηθούν από το πρόγραμμα του ESM θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για την αποπληρωμή των δανείων της Ελλάδας προς άλλους πιστωτές.
Προϋπόθεση για μια τέτοια επιπλέον ελάφρυνση χρέους στο τέλος του προγράμματος είναι η ελληνική κυβέρνηση να εφαρμόζει τις μεταρρυθμίσεις του προγράμματος του ESM και όλα τα υπόλοιπα κράτη της Ευρωζώνης να συμφωνήσουν. Το να αντικαταστήσουμε ακριβότερα δάνεια με φθηνότερα δάνεια του ESM θα βοηθήσει στη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους» δήλωσε ο κ. Ρέγκλινγκ.
