Μπορεί το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο (ΚΑΣ) να κατέληξε στην πολυαναμενόμενη απόφασή του για τις αρχαιολογικές εργασίες στο Ελληνικό, όμως θα χρειαστεί αρκετός χρόνος ωσότου αποκρυσταλλωθεί πώς επακριβώς θα επηρεάσει την επένδυση, συνολικού προϋπολογισμού 8 δισ. ευρώ.
Η ανεξήγητη ευφορία που προκάλεσε στην κυβέρνηση η οριοθέτηση τμήματος 300 στρεμμάτων ως χώρου αρχαιολογικού ενδιαφέροντος, όπως αναφέρουν οι πληροφορίες, δεν σημαίνει, κατ' ανάγκην, ότι η απόφαση του ΚΑΣ, του οποίου προΐσταται η γενική γραμματέας του υπουργείου Πολιτισμού, Μαρία Ανδρεαδάκη-Βλαζάκη, θα οδηγήσει άμεσα στην απεμπλοκή του έργου. Και αυτό επειδή, κατ' αρχάς, θα πρέπει να καθαρογραφεί η απόφαση του ΚΑΣ και να γνωστοποιηθεί επίσημα στην επενδυτική κοινοπραξία με επικεφαλής τη Lamda Development, η οποία θα προσδιορίζει εάν και σε ποιο βαθμό επηρεάζεται το επενδυτικό σχέδιο.
"Στόχευσαν" mall και κατοικίες
Όπως έχει ανακοινώσει η Lamda Development, η εισηγμένη εταιρεία ανάπτυξης ακινήτων, "αφού μελετήσει τις αποφάσεις αυτές και τα διαγράμματα που θα συνοδεύουν, θα είναι σε θέση να εκτιμήσει τις επιπτώσεις στο master plan και στο επιχειρηματικό σχέδιο, παραμένοντας προσηλωμένη στα υπογεγραμμένα και κυρωμένα από το Κοινοβούλιο συμβατικά κείμενα".
Συγκλίνουσες πληροφορίες αναφέρουν πως, μετά την εξέλιξη που δημιουργήθηκε, η ανησυχία των επενδυτών έγκειται στον χρόνο που θα απαιτηθεί για να καθαρογραφεί η απόφαση του ΚΑΣ, ώστε να διαπιστωθεί ποια ακριβώς είναι η γνωμοδότηση, τι ακριβώς εισηγείται και τι όχι το Συμβούλιο.
Ωστόσο, σύμφωνα με όσα έχουν γίνει γνωστά, στα τμήματα που έχουν κηρυχθεί ως αρχαιολογικού ενδιαφέροντος στην έκταση του Ελληνικού, το επιχειρηματικό σχέδιο της Lamda Development προβλέπει την υλοποίηση εμπορικού κέντρου στο βόρειο και βορειοανατολικό μέρος της έκτασης (κοντά στη Λ. Βουλιαγμένης) και πολυτελών κατοικιών. Πρόκειται για δύο κομβικές αναπτύξεις για την υλοποίηση του business plan, αλλά και για τη βιωσιμότητα της επένδυσης.
Η εταιρεία, σε κάθε περίπτωση, έχει τονίσει πως η προσπάθεια ανάδειξης των αρχαιολογικών ευρημάτων περιλαμβάνεται από την αρχή στις δεσμεύσεις της και, επιπλέον, προβλέπεται και θεσμικά, τόσο από τους σχετικούς νόμους όσο και από το μνημόνιο συνεργασίας με το υπουργείο Πολιτισμού, ανεξάρτητα από τις όποιες αποφάσεις οργάνων της Πολιτείας.
Τα βομβαρδισμένα αρχαία
Είναι αξιοσημείωτο, πάντως, το γεγονός ότι από το 1943, οπότε το αεροδρόμιο –που λειτουργούσε από το 1938– βομβαρδίστηκε από τους Συμμάχους, μέχρι τη δημιουργία σε τμήμα της έκτασης της αμερικανικής στρατιωτικής βάσης το 1953, και από τότε μέχρι το 2015, οπότε η κυβέρνηση ολοκλήρωσε την κυβίστησή της, αποφασίζοντας ότι το έργο θα προχωρήσει, οι αρχαιολόγοι δεν είχαν ποτέ απαιτήσει από την Πολιτεία να αναδείξει τους αρχαιολογικούς θησαυρούς στην έκταση των 6,2 χιλιάδων στρεμμάτων.
Ενδεικτικό του όλου κλίματος που επικρατεί είναι πως αρχικά ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων (ΣΕΑ) επιδίωκε την οριοθέτηση όλης της έκτασης ως αρχαιολογικού χώρου, γεγονός που θα οδηγούσε στην υλοποίηση αρχαιολογικών ανασκαφών χωρίς... ημερομηνία λήξης. Στο πολυσέλιδο υπόμνημά του ο ΣΕΑ ανέφερε ότι σε όλη την έκταση ανασκαφές έχουν φέρει στο φως ίχνη χρήσης του χώρου από τους γεωμετρικούς χρόνους έως και τη βυζαντινή περίοδο. Και "στον μικρό λόφο Χασάνι είχε αναπτυχθεί βυζαντινός οικισμός, κατάλοιπα του οποίου έχουν εντοπιστεί σε νεότερες αυτοψίες".
Ποια είναι η συνέχεια για την οδύσσεια του έργου
Το ΚΑΣ ενέκρινε το Σχέδιο Ολοκληρωμένης Ανάπτυξης (ΣΟΑ) και τη Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ) του Ελληνικού, θέτοντας όμως όρους, οι οποίοι προβλέπουν την ύπαρξη αδόμητης ζώνης στη χερσόνησο του Αγίου Κοσμά, τη δημιουργία ελεύθερου χώρου πρασίνου στο αρχαίο λατομείο και την επανεξέταση του ύψους των κτιρίων. Μένει να φανεί εάν οι συγκεκριμένες απαιτήσεις θα επηρεάσουν το επενδυτικό σχέδιο της Lamda Development, όπως αυτό έχει συμφωνηθεί βάσει της σύμβασης παραχώρησης που υπέγραψαν τον Ιούνιο του 2016 η Lamda Development και το ΤΑΙΠΕΔ.
Επομένως, αρχικά θα πρέπει να αποσαφηνιστεί σε ποιο βαθμό διαταράσσεται η "ισορροπία" του επενδυτικού σχεδίου της κοινοπραξίας. Το ζητούμενο, όμως, είναι να ξεκινήσουν οι κατασκευαστικές εργασίες, με μια από τις βασικές προϋποθέσεις να είναι η κατάρτιση του προσχεδίου προεδρικού διατάγματος (περιλαμβάνει τη ΣΟΑ και τη ΣΜΠΕ) και η αποστολή του προς έλεγχο νομιμότητας στο Συμβούλιο της Επικρατείας.
Το "πράσινο φως" επί του π.δ. από το ΣτΕ αποτελεί μια από τις πιο σημαντικές προϋποθέσεις που θα πρέπει να πληρωθούν για να ξεκινήσει το έργο. Θα πρέπει, ακόμα, να διενεργηθεί ο διεθνής διαγωνισμός για τη χορήγηση άδειας καζίνο στο Ελληνικό και να ολοκληρωθεί η μεταφορά των φορέων και οργανισμών που υπάρχουν στο ακίνητο. Όλα αυτά αποτελούν ορισμένα από τα πιο σημαντικά προαπαιτούμενα για να ξεκινήσουν οι εργασίες ανάπλασης και το επενδυτικό κονσόρτσιουμ να καταβάλει στο Δημόσιο την πρώτη δόση, ύψους 300 εκατ. ευρώ, του συνολικού τιμήματος, αξίας 915 εκατ. ευρώ.
Στο ενδιάμεσο θα πρέπει να έχουν εκδικαστεί οι δύο προσφυγές οικολογικών οργανώσεων που υποστηρίζουν ότι υφίσταται υποχρέωση κατάρτισης δασικού χάρτη για την έκταση, με την ένσταση κατά της αρχικής απόφασης του δασάρχη Πειραιά για χαρακτηρισμό ως δάσους 37 στρεμμάτων να έχει γίνει δεκτή.
Χρονολόγιο
1938
Εγκαινιάστηκε ο Κρατικός Αερολιμένας Αθηνών στο Ελληνικό, με διάδρομο προσγείωσης 1.800 μέτρων. Εγκαθίσταται επίσης το Κρατικό Εργοστάσιο Αεροσκαφών (ΥΕΘΑ).
1941
Τα γερμανικά στρατεύματα κατοχής στην Αθήνα καταλαμβάνουν το αεροδρόμιο.
1943
Οι Σύμμαχοι βομβαρδίζουν το αεροδρόμιο.
1944
Απελευθέρωση από τους Γερμανούς.
1953
Η αμερικανική στρατιωτική βάση εγκαθίσταται σε τμήμα του χώρου.
1958
O κυρίως διάδρομος επιμηκύνθηκε στα 3.000 μέτρα.
1961
Στην παραλία του Αγίου Κοσμά εγκαινιάζεται το Εθνικό Αθλητικό Κέντρο Νεότητας (ΕΑΚΝ) σε σχέδια Κ. Δοξιάδη.
1969
Εγκαινιάζεται ο Ανατολικός Αεροσταθμός, ο οποίος χρησιμοποιείται από τις ξένες αεροπορικές εταιρείες. Εφεξής ο Δυτικός Αεροσταθμός χρησιμοποιείται αποκλειστικά από την Ολυμπιακή Αεροπορία.
1970
O κυρίως διάδρομος επιμηκύνθηκε στα 3.500 μέτρα. Όλα τα περιθώρια επεκτάσεως έχουν εξαντληθεί.
1991
Εκκενώνεται η αμερικανική στρατιωτική βάση.
1994
Ένα νέο κτίριο για πτήσεις Charter χτίζεται στην περιοχή της πρώην αμερικανικής στρατιωτικής βάσης.
1995
Η γερμανική εταιρεία Hochtief επιλέγεται ως η κατάλληλη για την κατασκευή και συνιδιοκτησία του νέου αεροδρομίου των Σπάτων.
2001
Σταματά οριστικά η λειτουργία του αεροδρομίου Ελληνικού.
2004
Στην περιοχή του πρώην αεροδρομίου κατασκευάζονται οι ολυμπιακές εγκαταστάσεις.
2005
Ομάδα αρχιτεκτόνων κερδίζει τον διεθνή διαγωνισμό για τον σχεδιασμό μητροπολιτικού πάρκου στο Ελληνικό, πρόταση που δεν υλοποιήθηκε ποτέ.
2007
Το Ολυμπιακό Κέντρο Ιστιοπλοΐας Αγίου Κοσμά μετατρέπεται σε ιδιωτική μαρίνα 337 θέσεων.
2011
Ιδρύεται η Ελληνικό Α.Ε.
2014
Το ΤΑΙΠΕΔ ανακηρύσσει τη Lamda Development ως προτιμητέα ανάδοχο για το έργο αξιοποίησης.
2016
Υπογράφεται το μνημόνιο συνεννόησης.
*Αναδημοσίευση από το "Κεφάλαιο" που κυκλοφορεί.
